Cilj ovoga književno-povijesnog kolegija je studente preddiplomskog studija talijanistike upoznati s talijanskom kulturom i književnom praksom prve polovice 20.st. Osim kronološkog pregleda osnovnih književno-umjetničkih pravaca (simbolizam, futurizam, sutonjačko pjesništvo, hermetizam), kao i važnijih autorskih poetika u tom razdoblju, kolegij predviđa i analizu izabranih ulomaka ili kraćih književnih tekstova na talijanskom jeziku. Kroz rad na tekstu bit će moguće utvrditi prethodno usvojeno znanje o književnim rodovima, vrstama i žanrovima, kao i metričkim i versifkacijskim obrascima te stilskim figurama.

1. Uvod u kolegij, dogovor o radu na kolegiju. Kratki pregled književno-kulturnih pojava u europskoj i talijanskoj književnosti koncem Ottocenta
2. Talijanski dekadentizam i esteticizam: Gabriele D'Annunzio - poezija, romani, novele
3. Pjesnički simbolizam. Lingvistička i semantička obnova u poeziji: Giovanni Pascoli. La poetica del fanciullino
4. Poeti crepuscolari (sutonjački pjesnici): Guido Gozzano, Sergio Corrazini
5. Povijesna avangarda: umjetnički pokreti početkom stoljeća. Talijanski futurizam Filippo Tommaso Marinetti i futuristički manifesti
6. Talijanski futurizam i oko njega. F.T. Marinetti, Ardengo Soffici, Aldo Palazzeschi
7. Talijanska književnost i psihoanaliza. Italo Svevo, Umberto Saba
8. Književni časopisi u prvoj polovici Novecenta. „La Voce“, „La Ronda“. Pjesnici: Dino Campana, Camillo Sbarbaro, Vincenzo Cardarelli i „poesia pura“ G. Ungarettija
9. Talijanski hermetizam I: Giuseppe Ungaretti, Salvatore Quasimodo, Eugenio Montale
10. Talijanski hermetizam II
11. Talijanska dramska književnost početkom Novecenta: Edoardo de Filippo, Luigi Pirandello
12. „Realismo magico“, novecentismo i novi mitovi: Massimo Bontempelli, Alberto Savinio
13. Talijanska proza između dva rata I
14. Talijanska proza između dva rata II
15. Zaključak

1. Studenti će biti u stanju interdisciplinarno povezati književne pojave s ostalim umjetničkim praksama u Italiji, u kontekstu prve polovice 20.st.
2. Studenti će moći svojim riječima opisati i protumačiti pjesničke, prozne i književnokritičke tekstove u izvorniku
3. Studenti će se upoznati s važnim djelima i autorima talijanske književnosti prve polovice 20.st.
4. Studenti će izraziti svojim riječima specifičnosti ranog dvadesetog stoljeća u talijanskoj kulturi te književnostilskih formacija koje se ta da javljaju
5. Studenti će povezati pojedina djela i/ili autorske opuse s temeljnim spoznajama o književnostilskim formacijama u prvoj polovici 20.st. te analizirati izabrana djela u tom kontekstu
6. Studenti će upotrijebiti znanje o književnim rodovima, vrstama i žanrovima, metričkim i versifkacijskim obrascima te stilskim figurama u analizi književnih tekstova
7. Studenti će identificirati i komentirati kulturne, društvene i povijesne obrasce i pojave u Italiji u prvoj polovici 20.st.

Predavanja (uz PPT prezentacije) i seminarska analiza izabranih tekstova. Obaveza je polaznica/polaznika da tijekom semestra čitaju izabrane ulomke, odnosno kraće prozne i pjesničke tekstove, kao i kritičke eseje, odnosno, da se kontinuirano pripremaju za sudjelovanje u radu kolegija. Također se od njih, ovisno o broju polaznika, očekuje usmeno izlaganje, a uredno napisan i ispravljen seminarski rad preduvjet je za izlazak na ispit.

Boduju se: redovno pohađanje nastave i aktivno sudjelovanje u nastavi, kontinuirana priprema za seminarska čitanja (1 ECTS boda), usmeno izlaganje i/ili pisanje seminarskog rada (2 ECTS bod). Način polaganja ispita: Ispit (2 ECTS boda) se sastoji od pismene i usmene provjere. Ocjena je rezultat svih aktivnosti.

1. Segre, Cesare, Avviamento all’analisi del testo letterario, Einaudi, Torino 1990.
2. Tedesco, Natale, La condizione crepuscolare. Saggi sulla poesia italiana del ’900, La Nuova Italia, Firenca 1977.
3. Vallone, Aldo, I crepuscolari, Terza edizione riveduta e aumentata, Palumbo, Palermo 1970.
4. Književno-povijesni pregled Il filo rosso 3 (Tra Ottocento e Novecento) i Il filo rosso 3 (Primo Novecento), ur. Marco Santagata, Laura Carotti, Alberto Casadei, Mirko Tavoni, Laterza, Roma-Bari, 2006.
5. Anceschi, Luciano, Le poetiche del Novecento in Italia. Studio di fenomenologia e storia delle poetiche, Paravia, Torino 1973.
6. Asor Rosa, Alberto – Abruzzese, Alberto (ur.), Cultura e società del Novecento. Antologia della letteratura italiana, La Nuova Italia, Firenca 1981.
7. Asor Rosa, Alberto (ur.), Letteratura italiana del Novecento. Bilancio di un secolo, Einaudi, Torino 2000.
8. Baldacci, Luigi, I crepuscolari, ERI, Torino 1961
9. Barilli, Renato, Il romanzo di Pirandello e Svevo, Vallecchi, Firenze, 1984
10. Bárberi Squarotti, Giovanni – Gorrasi, Giovanna – Meliga, Walter – Molinaro, Carlo (ur.), Dizionario di retorica e stilistica, UTET, Torino 2004.
11. Bertacchini, Renato Il romanzo italiano dell'Ottocento, Studium, Roma, 1969.
12. Cavaglion, Alberto, Italo Svevo, Mondadori, Milano, 2000.
13. Contini, Gianfranco (ur.), Letteratura dell’Italia unita (1861–1968), Sansoni, Firenca 1968.
14. Corti, Maria, Reale e realismi (str. 412-421), u: Letteratura italiana del Novecento, Einaudi, Torino, 2000.
15. Cudini, Piero, Breve storia della letteratura italiana. Il ’900, Bompiani, Milano 1999
16. Debenedetti, Giacomo, Poesia italiana del Novecento. Quaderni inediti, Garzanti, Milano 1974.
17. De Micheli, Mario, Le avanguardie artistiche del Novecento, Feltrinelli, Milano 1971.
18. Ferrata, Giansiro, Avanguardia e neo-avanguardia, Sugar, Milano 1966.
19. Ferroni, Giulio, Storia della letteratura italiana, sv. III, Dall’Ottocento al Novecento, Einaudi Scuola, Milano 1991.
20. Flora, Francesco, La poesia ermetica, Terza edizione riveduta, Laterza, Bari 1947.
21. Fontanella, Luigi, Il surrealismo italiano. Ricerche e letture, Bulzoni, Roma 1983.
22. Gelli, Piero – Lagorio, Gina (ur.), Poesia italiana del Novecento, Garzanti, Milano 1980, sv. I.
23. Guglielminetti, Marziano (ur.), I poeti contemporanei, SEI, Torino 1970.
24. Lavagetto, Mario, Svevo e la crisi del romanzo europeo (str. 245-268),u: Letteratura italiana del Novecentoo, Einaudi, Torino, 2000.
25. Machiedo, Mladen, Romanzi o narratori u: Sotto varie angolazioni, Erasmus, Zagreb, 1987.
26. Machiedo, Mladen, Zrakasti subjekt. Talijanski pjesnici 20. stoljeća (antologija), Ceres, Zagreb 2003, sv. I.
27. Machiedo, Mladen, Dritto e rovescio. Saggi novecenteschi, Erasmus, Zagreb 2002.
28. Mengaldo, Pier Vincenzo (ur.), Poeti italiani del Novecento, Mondadori, Milano 2002.
29. Moretti, Alfredo, Futurismo, Paravia, Torino 1939.
30. Mortara Garavelli, Bice, Manuale di retorica, Bompiani – RCS Libri, Milano 2005.
31. Nazzaro, Gian Battista, Introduzione al futurismo, Guida, Napulj 1973.
32. Petrucciani, Mario, La poetica dell’ermetismo italiano, Loescher, Torino 1955.

1. Talijanistika, sveučilišni preddiplomski dvopredmetni studij, 4., 6. semestar
2. Talijanistika, sveučilišni preddiplomski jednopredmetni studij, 2., 4., 6. semestar