ECTS Informacijski paket za akademsku godinu 2020. / 2021.

Talijansko pjesništvo 13. stoljeća (I. skupina)

 

Naziv
Talijansko pjesništvo 13. stoljeća (I. skupina)
Organizacijska jedinica
Odsjek za talijanistiku
ECTS bodovi
5
Šifra
64254
Semestri izvođenja
ljetni
Nastavnici
Satnica
Predavanja
30
Seminar
15
Preduvjeti za upis i polaganje kolegija
Za upis kolegija se moraju

Cilj
- prikaz tematske, motivske, oblikovne, stilske i jezične raznolikosti u prvom stoljeću pjesništva na talijanskom jeziku, kroz sistematizaciju osnovnih žanrovskih i poetičkih usmjerenja u tom razdoblju;
- kroz rad na tekstovima proširiti poznavanje talijanske versifikacije, osnovnih lirskih formi i retoričkih figura;
- razvijanje vještina interpretacije te stilske i retoričke analize tekstova;
- razvijanje kritičkog odnosa prema tekstovima, kako književnima, tako i filozofskima i teorijskima;
- upoznavanje s metodama specifičnima za analizu poezije;
- osvještavanje važnosti poznavanja šireg literarnog i društvenog konteksta za razumijevanje književnih djela.
Sadržaj
  1. Rano srednjovjekovlje i latinitet. Prvi dokumenti na europskim pučkim jezicima. Prvi tekstovi na talijanskom jeziku: Indovinello veronese, Placito di Capua, Iscrizione di San Clemente. Pitanje granica između književnih i neknjiževnih tekstova.
  2. Nabožno pjesništvo I. San Francesco d’Assisi, Laudes creaturarum. Ritmo Cassinese. Elegia giudeo-italiana.
  3. Nabožno pjesništvo II. Adespotne laude. Iacopone da Todi.
  4. Moralističko-didaktično pjesništvo I: nabožne tendencije. Uguccione da Lodi, Il Libro. Adespotna Della caducità della vita umana. Moralizirani bestijarij iz Gubbia.
  5. Moralističko-didaktično pjesništvo II: svjetovne tendencije. Bezimeni iz Veneta, Proverbia quae dicuntur super natura feminarum. Girardo Patecchio, Frotula noiae moralis, i odgovor Uga di Persa. Bezimeni Đenovežanin. Stihovane basne.
  6. Prigodni, političko-moralistički i povijesno-politički stihovi. Ritmo Laurenziano. Serventese romagnolo. Guittone d’Arezzo, Ahi lasso, or è stagion de doler tanto. Dante Alighieri, Tre donne intorno al cor mi son venute; Se vedi li occhi miei di pianger vaghi.
  7. Ljubavna lirika I: sicilska škola, provansalski uzori i otkloni, nove lirske forme. Giacomo da Lentini, Guido delle Colonne, Rinaldo d’Aquino.
  8. Ljubavna lirika II: toskanska udvorna lirika i razvoj provansalsko-sicilskih motiva. Guittone d’Arezzo, Bonagiunta Orbicciani, Chiaro Davanzati.
  9. Ljubavna lirika III: stilnovizam. Iskorak iz tradicije: Guido Guinizzelli i Guido Cavalcanti. Između tradicije i stilnovizma: Lapo Gianni i Cino da Pistoia.
  10. Ljubavna lirika IV: ljubavno pjesništvo Dantea Alighierija. Vita nuova (I-III, XX). Rime: Così nel mio parlar voglio esser aspro; Sonar bracchetti, e cacciatori aizzare.
  11. Komično pjesništvo I: “pučka” i žonglerska tradicija. Memoriali bolognesi, Cielo d’Alcamo, Contrasto della Zerbitana.
  12. Komično pjesništvo II. Komika, invektiva i literarna parodija: Cecco Angiolieri. Komika i erotika: Rustico Filippi. Parodijski obrat: Folgore da San Gimignano i Cenne da la Chitarra.
  13. Tencona I. Literarne polemike u stihovima. Giacomo da Lentini, Jacopo Mostacci i Pier della Vigna. Bonagiunta Orbicciani i Guido Guinizzelli. Odgovor Cina iz Pistoie Guidu Cavalcantiju.
  14. Tencona II. Političke tencone: zlatar Orlanduccio i Pallamidesse di Bellindote. Moralističke tencone: Natuccio Cinquino i Bacciarone di messer Baccone. Komične tencone: Dante Alighieri i Forese Donati. Fiktivne tencone: Guittone d’Arezzo, Tencona muškarca i žene.
  15. Pjesnikinja u središtu polemika: Compiuta Donzella i njezina Tencona s bezimenim. Mastro Torrigiano di Firenze o Compiuti. Zaključna sinteza.

Ishodi učenja
  1. Studenti će nakon odslušanog kolegija moći: - kritički razmatrati i vrednovati pjesnička djela talijanskog i europskog srednjovjekovlja
  2. - prepoznati i kritički vrednovati povijesnu i kulturalnu uvjetovanost različitih vrsta pjesničkog i općenito književnog i književno-kritičkog diskursa
  3. - kritički prosuđivati, izgrađivati i zastupati vlastita mišljenja o književnim, kulturnim, društvenim i povijesnim pojavama
  4. - primijeniti naučene temeljne spoznaje iz versifikacije i književne analize u tumačenju pjesničkih i općenito književnih djela
  5. - prepoznati stilske i oblikovne osobitosti srednjovjekovnog pjesništva u pojedinačnim djelima
  6. - primijeniti naučene temeljne spoznaje iz književne povijesti i kritike u analizi i tumačenju književnih djela
Metode podučavanja
Predavanja; prezentacije Power Point; seminari; analiza književnih, kritičkih i filozofskih djela; grupne seminarske rasprave; individualna seminarska izlaganja; mentorstvo pri izradi seminarskog rada.
Metode ocjenjivanja
Kontinuirano praćenje tijekom seminarskih rasprava i u procesu pripreme usmenih i pisanih studentskih prezentacija; usmeno seminarsko izlaganje; pisani seminarski rad; završni usmeni ispit.

Obavezna literatura
  1. Antologia della poesia italiana. Duecento, a cura di Cesare Segre e Carlo Ossola, Einaudi, Torino 1999.
  2. Poeti del Duecento, a cura di Gianfranco Contini, Ricciardi, Milano – Napoli 1960.
  3. Iacopone e la poesia religiosa del Duecento, a cura di Paolo Canettieri, Rizzoli, Milano 2001.
  4. Iacopone da Todi, Laude, a cura di Franco Mancini, Laterza, Roma - Bari 2006.
  5. Bestiari medievali, a cura di Luigina Morini, Einaudi, Torino 1996.
  6. Chiaro DAVANZATI, Canzoni e sonetti, a cura di Aldo Menichetti, Einaudi, Torino 2004.
  7. Dante Alighieri, Rime, a cura di Gianfranco Contini, Einaudi, Torino 1939.
  8. I poeti della scuola siciliana, a cura di Roberto Antonelli e Costanzo Di Girolamo, Mondadori, Milano 2008.
  9. Guido Guinizzelli, Rime, a cura di Luciano Rossi, Einaudi, Torino 2002.
  10. Guido Cavalcanti, Rime, a cura di Marcello Ciccuto, Rizzoli, Milano 2006.
  11. Poesie dello stilnovo, a cura di Marco Berisso, Rizzoli, Milano 2006.
  12. Dante Alighieri, Vita nuova e Rime, a cura di Guido Davico Bonino, Mondadori, Milano 1985.
  13. Cecco Angiolieri, Rime, a cura di Raffaella Castagnola, Mursia, Milano 1995.
  14. Rustico Filippi, Sonetti satirici e giocosi, a cura di Silvia Buzzetti Gallarati, Carocci, Roma 2005.
Dopunska literatura
  1. ALFIE, Fabian, Comedy and Culture: Cecco Angiolieri’s Poetry and Late Medieval Society, Northern University Press, Leeds 2001.
  2. AUERBACH, Erich, Lingua letteraria e pubblico nella tarda antichità latina e nel Medioevo, prev. F. Codino, Feltrinelli, Milano 1960.
  3. AVALLE, D’Arco Silvio, Ai luoghi di delizia pieni. Saggio sulla lirica italiana del XIII secolo, Ricciardi, Milano – Napulj 1977.
  4. BÁRBERI SQUAROTTI, Giovanni – GORRASI, Giovanna – MELIGA, Walter – MOLINARO, Carlo (ur.), Dizionario di retorica e stilistica, UTET, Torino 2004.
  5. BRANCA, Vittore (ur.), Dizionario critico della letteratura italiana, UTET, Torino 1973, 3 sv.
  6. CHERCHI, Paolo, Andrea Cappellano, i trovatori e altri temi romanzi, Bulzoni, Rim 1979.
  7. DI GIROLAMO, Costanzo (ur.), La letteratura romanza medievale. Una storia per generi, Il Mulino, Bologna 1994.
  8. FAVATI, Guido, Inchiesta sul dolce stil nuovo, Le Monnier, Firenca 1975.
  9. FERRONI, Giulio, Storia della letteratura italiana, sv. I, Dalle origini al Quattrocento, Einaudi Scuola, Milano 1991.
  10. FOLENA, Gianfranco, Cultura e poesia dei Siciliani, u Storia della letteratura italiana I. Le origini e il Duecento, ur. E. Cecchi i N. Sapegno, Garzanti, Milano 1965, str. 271-347.
  11. FRIEDRICH, Hugo, Epoche della lirica italiana: dalle origini al Quattrocento, prev. L. Banfi i G. Cacchi Bruscaglioni, Mursia, Milano 1974.
  12. GORNI, Guglielmo, Il nodo della lingua e il verbo d’amore. Studi su Dante e altri duecentisti, Olschki, Firenca 1981.
  13. LAUSBERG, Heinrich, Elementi di retorica, prev. L. Ritter Santini, Il Mulino, Bologna 1969.
  14. MARTI, Mario, Storia dello stil nuovo, Milella, Lecce 1972, 2 sv.
  15. MORTARA GARAVELLI, Bice, Manuale di retorica, Bompiani – RCS Libri, Milano 2005.
  16. PAPINI, Giovanni, Storia della letteratura italiana I. Duecento e Trecento, Vallecchi, Firenca 1937.
  17. RUSSO, Luigi, Ritratti e disegni storici I. Studi sul Due e Trecento, Sansoni, Firenca 1960.
  18. TARTARO, Achille, Guittone e i rimatori siculo-toscani, u Storia della letteratura italiana I. Le origini e il Duecento, ur. E. Cecchi i N. Sapegno, Garzanti, Milano 1965, str. 349-428.
  19. VISCARDI, Antonio, Le Origini, Seconda edizione rinnovata, Vallardi, Milano 1950.

Izborni predmet na studijima
  1. Talijanistika, sveučilišni preddiplomski jednopredmetni studij, 4., 6. semestar
  2. Talijanistika, sveučilišni preddiplomski dvopredmetni studij, 4., 6. semestar