ECTS Informacijski paket za akademsku godinu 2024. / 2025.

Srpska književnost: Poetika srpske moderne i avangarde

 

Naziv
Srpska književnost: Poetika srpske moderne i avangarde
Organizacijska jedinica
Odsjek za južnoslavenske jezike i književnosti
ECTS
4
Šifra
132033
Semestri
zimski
Nastavnici
Satnica
Predavanja
15
Seminar
15

Cilj
Ovaj kolegij omogućava studentima stjecanje osnovnih uvida u srpsku literaturu i književnu kritiku moderne i avangarde te ih osposobljava za interpretaciju reprezentativnih djela i opusa autora. Slijede se procesi smjene poetičkih modela na planu književnih rodova i vrsta, procesi interliterarnosti i intermedijalnosti, dakle procesi dekomponiranja harmoničnog književnog diskursa. Poseban naglasak daje se interpretaciji najznačajnijih književnih opusa i djela: B. Stanković, P. Kočić, I. Sekulić, J. Dučić, M. Rakić, V. P.-Dis, S. Vinaver, M. Crnjanski, R. Petrović, M. Nastasijević, D. Maksimović, O. Davičo, M. Ristić, I. Andrić, R. Petrović, Lj. Micić, B. V. Poljanski i dr.
Sadržaj
  1. Kontekst smjene književne paradigme kraja 19. i početka 20. vijeka u srpskoj kulturi.
  2. Problematizacija zaokreta prema iskustvu europskih književnosti, osobito francuskog parnasa i simbolizma.
  3. Sagledavanje značaja i afirmacije književne kritike i znanosti o književnosti (SKG).
  4. Uključivanje u opće europske koncepcije avangarde nakon prvog svjetskog rata i njezina dekomponiranja harmoničnog književnog diskursa razdoblja realizma.
  5. Ekspresionističko i nadrealističko iskustvo kod srpskih autora.
  6. Nastojanja avangardista da rade na integraciji na cjelokupnom južnoslavenskom i europskom prostoru – „slučaj“ Zenit.
  7. Multikulturalnost, multilingvalnost, intermedijalnost itd. kao oblikovni i svjetonazorni projekti avangarde.
  8. Proces razgradnje patrijarhalnog modela kulture i književne prakse koja ga je čuvala i oblikovala uvođenjem građanskog individualnog ja kao pozicije sagledavanja svekolikog iskustva afirmacijom visoko estetičkog i harmoničnog poetičkog modela u poeziji.
  9. Šantić, Rakić, Dučić, Bogdan Popović.
  10. Rastvaranje realističkog modela u prozi.
  11. Stanković, Kočić, Sekulić, Petrović, Uskoković.
  12. Procesi razgradnje modela već u moderni (Dis, Vinaver, Pandurović).
  13. Interpretacija tekstova: Crnjanski, Petrović, Andrić.
  14. Nastasijević, nadrealisti, Dedinac.
  15. Matić, Ristić, Vasiljev, Krakov.

Ishodi učenja
  1. Razumjeti proces konstituiranja poetike moderne kojom se vrši snažna smjena ne samo književne paradigme nego i kulturne paradigme srpske kulture u cjelini
  2. Utvrditi zaokret srpske književnosti prema francuskim simbolističkim i parnasovskim konceptima
  3. Ovladavati spoznajama o razlikama između poetičkih modela reprezentativnih autora razdoblja: Crnjanski, Petrović, Krakov, Andrić, Nastasijević i dr.
  4. Uočiti afirmaciju književne kritike i znanosti o književnosti kao djelatnosti kojima se definitivno književnost više ne gleda primarno kao društveno utilitarna djelatnost nego kao sistem koji se omjerava prema njoj pripadajućim razlozima (Bogdan Popović i SKG)
  5. klasificirati i opisati književnopovijesna razdoblja i osnovne književnostilske formacije u odabranim južnoslavenskim književnostima, pa i u književnosti druge studijske grupe
  6. opisati i analizirati temeljne kanonske tekstove odabranih južnoslavenskih književnosti, odnosno književnosti slobodno izabrane studijske kombinacije
  7. prepoznati i objasniti sličnosti i razlike te odnose između odabranih književnosti u njihovu južnoslavenskom kontekstu
Metode podučavanja
Predavanja kojima se konstituira književno-historijski i teorijski okvir/kontekst razumijevanja građe i posebno svakog od značajnijih autora i njihovih djela; kraća izlaganja nastavnika u seminarskom obliku rada; rasprava o tumačenjima pojedinih tekstova o čemu izlaže svaki student u seminarima; rad na tekstu i osposobljavanje studenata za razumijevanje vlastitih stavova o građi koju interpretiraju – rasprava; poseban naglasak se daje radu na tekstu.
Metode ocjenjivanja
Završna ocjena sastoji se od procjenjivanja studentskog znanja što ga pokaže na usmenom dijelu ispita, ocjene seminarskog rada, aktivnosti u radu seminara i izlaganja odabrane teme u seminaru.

Obavezna literatura
  1. Vitošević, Dragiša: Srpsko pesništvo 1900-1914, I-II, Beograd, 1975. (odabrana poglavlja)
  2. Gojko Tešić: Antologija srpske avangardne pripovetke. Novi Sad, 1989. (predgovor)
  3. Radovan Vučković: Hrvatski i srpski ekspresionizam. Sarajevo, 1979. (odabrana poglavlja)
  4. Gojko Tešić: Srpska književna avangarda. Književnoistorijski kontekst (1902-1934).Institut za književnost i umetnost/Službeni glasnik, Beograd, 2009. (odabrana poglavlja)
  5. Deretić, Jovan: Istorija srpske književnosti. Nolit, Beograd, 1983. (odabrana poglavlja)
Dopunska literatura
  1. Milivoj Nenin. Suočavanja. Ogledi o srpskim piscima prve polovine 20. veka. Beograd, 1999.
  2. Bogdan Popović: Antologija novije srpske poezije. Zagreb, 1911.
  3. Miodrag Pavlović. Eseji o srpskim pesnicima. Beograd, 2000.
  4. Gojko Tešić. Pesništvo srpske avangarde. 1993.
  5. Zbornik o Andriću, prir. R. Vučković. SKZ, Beograd, 1999.
  6. Književno delo Rastka Petrovića, zbornik radova, ur. Đ. Vuković. Beograd, 1989.
  7. Poetika Momčila Nastasijevića, zbornik radova, prir. N. Petković. Beograd, 1990.
  8. Novica Petković. Lirske epifanije M. Crnjanskog. Beograd, 1996.
  9. Pesnik Rastko Petrović. Zbornik radova, ur. Nikola Petković. Beograd, 1999.
  10. B. Jović. Poetika Rastka Petrovića. Struktura, kontekst. Beograd, 2006.
  11. Milivoj Nenin. Srpska pesnička moderna. Novi Sad, 2006.
  12. Gojko Tešić. Vasionski samovar. Manifesti i poezija, Avangarda, br. 2-4, 2001.
  13. B. Stojanović Pantović. Srpski ekspresionizam. Novi Sad, 1998.
  14. J. Novaković. Tipologija nadrealizma. Beograd, 2002.
  15. M. Stanojević i S. Lazarević. Epohe i stilovi u srpskoj književnosti 19. i 20. veka. Beograd – Kragujevac, 2002.
  16. Gojko Tešić. Avangarda. Teorija i historija pojma 1-2. Beograd, 2000.
  17. R. Vučković. Srpska avangardna proza. Beograd, 2000.
  18. P. Petrović. Avangardni roman bez romana. Beograd, 2008.

Izborni predmet na studijima
Stari studiji
  1. Arheologija, sveučilišni prijediplomski jednopredmetni studij, 1., 3., 5. semestar
  2. Povijest, sveučilišni prijediplomski jednopredmetni studij, 1., 3., 5. semestar
  3. Arheologija, sveučilišni prijediplomski dvopredmetni studij, 1., 3., 5. semestar
  5. Švedski jezik i kultura, sveučilišni prijediplomski dvopredmetni studij, 5. semestar
Fakultetska ponuda
  • Prijediplomski studij: Zimski semestar