Naziv
Filmologija: Klasične teorije filma
Organizacijska jedinica
Odsjek za komparativnu književnost
ECTS
6
Šifra
50887
Semestri
zimski
Nastavnici
Satnica
Predavanja
30
Seminar
15

Cilj
Omogućiti studentima povijesni, analitički i interpretativni pregled rane i klasične teorije filma od prvih promišljanja o filmskom mediju i umjetnosti pa sve do modernih filmskih teorija. Razviti sposobnosti samostalne analize i tumačenja različitih teorijskih pristupa filmu i povijesno relevantnih filmskih djela metodama ranih i klasičnih autora.
Sadržaj
  1. Konstituiranje kolegija. Orijentacijsko upoznavanje sa ispitnom literaturom, metodama rada, studentskim obvezama i uvod u područje obuhvaćeno kolegijem.
  2. Rana filmska teorija, afirmiranje filma kao umjetnosti i teorijski esencijalizam
  3. Vachel Lindsay i prvi pokušaj obuhvatne teorije filma
  4. Hugo Münsterberg i psihološko-estetički pristup filmu
  5. Filmska teorija sovjetske montažne škole i konstruktivizam
  6. Rusko-formalistička teorija filma
  7. Rudolf Arnheim, gestalt psihologija i film kao umjetnost
  8. André Bazin i poslijeratna realistička teorija filma I.
  9. André Bazin i poslijeratna realistička teorija filma II.
  10. Siegfried Kracauer i realistička teorija filma
  11. Autorska (i žanrovska) filmska teorija (i kritika)
  12. Christian Metz, semiotika filma i strukturalizam
  13. Noël Burch, filmski strukturalizam i ideologija
  14. Filmska kritika i teorija 1970-ih: V. F. Perkins i Leo Braudy
  15. Evaluacija kolegija (test, anketa).

Ishodi učenja
  1. prepoznati, opisati i analizirati različite tipove filmskih teorija
  2. definirati i primijeniti ključne pojmove rane i klasične teorije filma
  3. klasificirati, usporediti i vrednovati različite filmskoteorijske autore i njihove metodologije
  4. objasniti povijesni i konceptualni razvoj filmske teorije od njenih početaka do modernog razdoblja
Metode podučavanja
Predavanje, seminar (analiza i tumačenje teorijskih tekstova i ulomaka, kao i filmskih inserata uz raspravu).
Metode ocjenjivanja
Pismeni ispit, usmeni ispit ili seminarski rad.

Obavezna literatura
  1. Stojanović, Dušan (ur.), 1978, Teorija filma, Beograd: Nolit.
Dopunska literatura
  1. B) Sekundarna (izabrati 1 naslov) Agel, Henri [Ažel, Anri], 1978, Estetika filma, Beograd: Beogradski izdavačko-grafički zavod. Aitken, Ian, 2001, European Film Theory and Cinema: A Critical Introduction, Edinburgh: Edinburgh University Press. Andrew, Dudley i Hervé Joubert-Laurencin (ur.), 2011, Opening Bazin: Postwar Film Theory and Its Afterlife, New York: Oxford University Press. Andrew, Dudley, 1984, Concepts in Film Theory, Oxford et al.: Oxford University Press. Andrew, J. Dudley [Endru, Dž. Dadli], 1980, Glavne filmske teorije, Beograd: Institut za film. Aristarco, Guido [Aristarko, Gvido], 1974, Istorija filmskih teorija, Beograd: Univerzitet umetnosti u Beogradu. Aumont, Jacques [Omon, Žak], 2006, Teorije sineasta, Beograd: Clio. Aumont, Jacques et al. [Omon, Žak et al.], 1999, Estetika filma, Beograd: Clio. Bordwell, David, 2005, O povijesti filmskoga stila, Zagreb: Hrvatski filmski savez. Carroll, Noël, 1988, Philosophical Problems of Classical Film Theory, Princeton, New Jersey: Princeton University Press. Casetti, Francesco, 1999, Theories of Cinema: 1945 – 1995, Austin: University of Texas Press. Colman, Felicity (ur.), 2009, Film, Theory and Philosophy: The Key Thinkers, Montreal & Kingston, Ithaca: McGill-Queen's University Press. Czeczot-Gawrak, Zbigniew [Čečot-Gavrak, Zbignjev], 1982, O počecima filmologije, Beograd: Institut za film. Czeczot-Gawrak, Zbigniew [Čečot-Gavrak, Zbignjev], 1984, Istorija filmske teorije do 1945. godine, Beograd: Institut za film. Hansen, Miriam Bratu, 2012, Cinema and Experience: Siegfried Kracauer, Walter Benjamin, and Theodor W. Adorno, Berkeley, Los Angeles, London: University of California Press. Higgins, Scott (ur.), 2011, Arnheim for Film and Media Studies, New York, London: Routledge. Keller, Sarah i Jason N. Paul, 2012, Jean Epstein: Critical Essays and New Translations, Amsterdam University Press. Livingston, Paisley i Plantinga, Carl (ur.), 2009, The Routledge Companion to Philosophy and Film, London i New York: Routledge. Lowry, Edward, 1985, The Filmology Movement and Film Study in France, Ann Arbor: UMI Research Press. Miller, Toby i Stam, Robert (ur.), 2004, A Companion to Film Theory, Blackwell Publishing. Monaco, James, 2000, How to Read a Film, 3. izd., New York, Oxford: Oxford University Press. Nichols, Bill (ur.), 1976, Movies and Methods. Volume I. An Anthology, Berkeley, Los Angeles, London: University of California Press. Nichols, Bill (ur.), 1985, Movies and Methods. Volume II. An Anthology, Berkeley, Los Angeles, London: University of California Press. Singer, Irving, 1998, Reality Transformed: Film as Meaning and Technique, Cambridge – London: The MIT Press. Sitney, P. Adams (ur.), 1978, The Avant-garde Film: A Reader of Theory and Criticism, New York: New York University Press. Stam, Robert, 2000, Film Theory: An Introduction, Blackwell Publishing. Stam, Robert, Burgoyne, Robert i Flitterman-Lewis, Sandy, 2008, New Vocabularies in Film Semiotics, London i New York: Routledge. Tredell, Nicolas (ur.), 2002, Cinemas of the Mind: A Critical History of Film Theory, Cambridge: Icon Books. Tudor, Andrew [Tjudor, Endru], 1979, Teorije filma, Beograd: Institut za film. Wollen, Peter, 1970, Signs and Meaning in the Cinema, 2. izd., London: Thames & Hudson, British Film Institute. [Wollen, Peter [Volen, Piter], 1972, Znaci i značenje u filmu, Beograd: Institut za film.]
  2. A) Primarna (izabrati 1 naslov) ***, 1949, Iz sovjetske kinematografije. Eseji, članci i kritike, Zagreb: Biblioteka Komisije za kinematografiju Vlade N. R. Hrvatske. Abel, Richard (ur.), 1988, French Film Theory and Criticism. A History/Anthology, 1907-1939. Volume I: 1907-1929, Princeton, New Jersey: Princeton University Press. Abel, Richard (ur.), 1988, French Film Theory and Criticism. A History/Anthology, 1907-1939. Volume II: 1929-1939, Princeton, New Jersey: Princeton University Press. Ajzenštajn, S. M., 1964, Montaža atrakcija, Beograd: Nolit. Arnheim, Rudolf [Arnhajm, Rudolf], 1962, Film kao umetnost, Beograd: Narodna knjiga. Arnheim, Rudolf, 1997, Film Essays and Criticism, The University of Wisconsin Press. Balázs, Béla [Balaš, Bela], 1948, Filmska kultura, Beograd: Filmska biblioteka. Balázs, Béla, 1952, Theory of the Film (character and growth of a new art), London: Dennis Dobson Ltd. Bazin, André [Bazen, Andre], 1967, Šta je film? I. Ontologija i jezik, Beograd: Institut za film. Bazin, André [Bazen, Andre], 1967, Šta je film? II. Film i ostale umetnosti, Beograd: Institut za film. Bazin, André [Bazen, Andre], 1967, Šta je film? III. Film i sociologija, Beograd: Institut za film. Bazin, André [Bazen, Andre], 1967, Šta je film? IV. Estetika realnosti: neorealizam, Beograd: Institut za film. Bettetini, Gianfranco [Betetini, Đanfranko], 1976, Film: jezik i pismo, Beograd: Institut za film. Braudy, Leo, 2002, The World in a Frame. What We See in Films, Chicago i London: The University of Chicago Press. Braudy, Leo, Marshall Cohen i Gerald Mast (ur.), 1992, Film Theory and Criticism. Introductory Readings, New York, Oxford: Oxford University Press. Burch, Noël [Birš, Noel], 1972, Praksa filma, Beograd: Institut za film. Burch, Noël, 1979, To the Distant Observer, Berkeley i Los Angeles: University of California Press. Burch, Noël, 1990, Life to those Shadows, Berkeley i Los Angeles: University of California Press. Cavell, Stanley, 1979, The World Viewed. Reflections on the Ontology of Film, Cambridge i London, Harvard University Press. Cohen-Seat, Gilbert [Koen-Sea, Žilber], 1971, Ogled o načelima jedne filozofije filma, Beograd: Institut za filma. Eagle, Herbert (ur.), 1981, Russian Formalist Film Theory, Michigan Slavic Publications. Eisenstein, S. M., 1988, Selected Works. Volume I: Writings, 1922-34, uredio i preveo Richard Taylor, London: British Film Institute, Bloomington i Indianapolis: Indiana University Press. Eisenstein, Sergei, 1957, The Film Sense, New York: Meridian Books. Eisenstein, Sergei, 1977 [1949], Film Form. Essays in Film Theory, New York i London: Harvest/HBJ Book. Graham, Peter i Ginette Vincendeau, 2009, The French New Wave: Critical Landmarks, London: Palgrave Macmillan. Hillier, Jim (ur.), 1985, Cahiers du Cinéma. The 1950s: Neo-Realism, Hollywood, New Wave, Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press. Hillier, Jim (ur.), 1986, Cahiers du Cinéma 1960-1968: New Wave, New Cinema, Reevaluating Hollywood, Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press. Keller, Sarah i Jason N. Paul, 2012, Jean Epstein: Critical Essays and New Translations, Amsterdam University Press. Kracauer, Siegfried [Krakauer, Zigfrid], 1971, Priroda filma: oslobađanje fizičke realnosti I, Beograd: Institut za film. Kracauer, Siegfried [Krakauer, Zigfrid], 1972, Priroda filma: oslobađanje fizičke realnosti II, Beograd: Institut za film. Kracauer, Siegfried, 1995, The Mass Ornament: Weimar Essays, Cambridge, Mass.: Harvard University Press. Kracauer, Siegfried, 1998, The Salaried Masses. Duty and Distraction in Weimar Germany, London i New York: Verso. Kracauer, Siegfried, 2004, From Caligari to Hitler. A Psychological History of the German Film, Princeton i Oxford: Princeton University Press. Kracauer, Siegfried, 2012, Siegfried Kracauer's American Writings. Essays on Film and Popular Culture, uredili Johannes von Moltke i Kristy Rawson, Berkeley, Los Angeles, London: University of California Press. Kulešov, L. V., 1950, Osnovi filmske režije, Zagreb: Zora. Laffay, Albert [Lafe, Alber], 1971, Logika filma, Beograd: Institut za film. Lindsay, Vachel, 1970, The Art of the Moving Picture, New York: Liveright. Lotman, Juri, 1976, Semiotika filma i problemi filmske estetike, Beograd: Institut za film. May, Renato, 1948, Filmski jezik, Zagreb: Biblioteka Komisije za kinematografiju Vlade N. R. Hrvatske. Metz, Christian [Mez, Kristijan], 1973, Ogledi o značenju filma I, Beograd: Institut za film. Metz, Christian [Mez, Kristijan], 1975, Jezik i kinematografski medijum, Beograd: Institut za film. Metz, Christian [Mez, Kristijan], 1978, Ogledi o značenju filma II, Beograd: Institut za film. Mitry, Jean [Mitri, Žan], 1966, Estetika i psihologija filma I. Strukture, Beograd: Institut za film. Mitry, Jean [Mitri, Žan], 1967, Estetika i psihologija filma II. Strukture, Beograd: Institut za film. Mitry, Jean [Mitri, Žan], 1971, Estetika i psihologija filma III. Oblici, Beograd: Institut za film. Mitry, Jean [Mitri, Žan], 1972, Estetika i psihologija filma IV. Oblici, Beograd: Institut za film. Morin, Edgar [Moren, Edgar], 1967, Film ili čovek iz mašte: antropološki esej, Beograd: Institut za film. Münsterberg, Hugo, 1970, The Film: A Psychological Study, New York: Dover Publications. Perkins, V. F., 1972, Film as Film. Understanding and Judging Movies, Harmandsworth: Penguin Books. Peters, Jan M., 1987, Slikovni znaci i jezik filma, Beograd: Institut za film. Pudovkin, V. I., 1970, Film Technique and Film Acting – Memorial Edition, New York: Grove Press, Inc. Pudovkin, Vsevolod I., 1950, Glumac u filmu, Zagreb: Zora. Sarris, Andrew, 1996, The American Cinema: Directors and Directions 1929-1968, New York: Da Capo Press. Stojanović, Dušan (ur.), 1978, Teorija filma, Beograd: Nolit. Talbot, Daniel (ur.), 1975, Film: An Anthology. Berkeley, Los Angeles, London: University of California Press.

Izborni predmet na studijima
  1. Komparativna književnost, sveučilišni diplomski jednopredmetni studij, 1., 3. semestar
  2. Pedagogija, sveučilišni diplomski jednopredmetni studij, 1., 3. semestar
  3. Komparativna književnost, sveučilišni diplomski dvopredmetni studij, 1., 3. semestar
  4. Povijest, sveučilišni diplomski dvopredmetni studij
Fakultetska ponuda
  • Diplomski studij: Zimski semestar